کتاب از خلافت حضرت علی(ع) آغاز می شود و نویسنده در این باره می گوید: «از این پیش در کتاب عثمان بن عفان به شرحی تمام، تقریر یافت که مردم مهاجر و انصار و جماعت مصریان انبوه شدند و هم گروه عثمان را حصار دادند و او را عرضه دمار داشتند. پس از قتل عثمان مردم را امامی و خلیفتی می بایست؛ لاجرم مهاجر و انصار در مسجد رسول خدای انجمن شدند تا بدانند این کار بر کدام کس فرو می آید...
بخش اول با عنوان کتاب جمل(ع) آغاز می شود. نویسنده بعد از چگونگی به خلافت رسیدن آن حضرت، به شرح آن جنگ می پردازد. در این میان از ناکثین بیعتو وقایعی که منجر به این جنگ شده سخن به میان می آورد و درنهایت به شرح آن جنگ و مکان آن، تعداد کشتگان]، ورود آن حضرت به بصرهو مدت اقامتش در آن شهر، کلام و سخن آن حضرت با برخی از بزرگان شهر همچون حسن بصر احنف بن قیس و... می پردازد.
بخش دوم به جنگ صفین اختصاص یافته است. این بخش با سخن عمار یاسر با امام علی(ع) آغاز شده است. سپس از حرکت امیرالمؤمنین(ع) به سمت کوفه و هم کلام شدن او با برخی از اهالی آنجا سخن به میان آمده است. در این برهه از زمان بین امام علی و دیگران مکاتبات فراوان و اتفاقات بسیاری واقع شده که نویسنده به آن ها اشاره نموده است. در بین این مطالب، نویسنده به سخنان ابن ابی الحدید معتزلی درباره مکاتیب امام علی با معاویه اشاره نموده است
کتاب خوارج عنوان بعدی این مجموعه است که با نامه امام علی(ع) به عمال و کارگزاران خود در موضوع جنگ و صلح صفین آغاز شده است نویسنده بعد از ذکر پاره ای از وقایع آن زمان، به شهادت محمد بن ابوبکر و شهادت مالک اشتر نخعی اشاره می کند و در ضمن آن به شرح زندگی اشان نیز می پردازد.
ذکر نسب و نژاد معاویه و داستانی از سلطنت عبدالملک بن مروان، از مطالب پایانی این جلد از کتاب است
